Πλατεία Σκόζα

Η Πλατεία Σκόζα με τον υπεραιωνόβιο πλάτανο
Image
Όταν το παλιό χωριό ήταν χτισμένο ψηλά, στους πρόποδες της οροσειράς του Κορύλα, η πλατεία Σκόζα ήταν το κέντρο του χωριού, με την εκκλησία της Αγίας Κυριακής και τον μεγάλο δίδυμο πλάτανο στην άκρη της μεγάλης πλατείας να συμπληρώνουν το τοπίο.

Προπολεμικά αλλά και μετά η Σκόζα παρέμεινε το κέντρο της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του χωριού. Μάλιστα τα πρώτα χρόνια μετά τον πόλεμο στα παλιά κτίρια γύρω από τη πλατεία εγκαταστάθηκαν πολλοί επαγγελματίες, όπως έμποροι, ραφτάδες, τσαγγαράδες, τηλεφωνείο κ.λ.π.

Εκεί ήταν και οι τοπικές Αρχές: Το κοινοτικό γραφείο στεγαζόταν σε ένα χαμηλό κτίριο στην άκρη της πλατείας. Η αίθουσα του κοινοτικού γραφείου εξυπηρετούσε και άλλες ανάγκες, εκεί συνεδρίαζε και το μεταβατικό πταισματοδικείο του ειρηνοδικείου Παραμυθιάς που εκδίκαζε κυρίως αγροτικά πταίσματα.

Πάνω από τη εκκλησία ήταν και το επιβλητικό πέτρινο κτίριο του δημοτικού σχολείου με πάνω απο 150 μαθητές.

Ο Σταθμός χωροφυλακής ήτσν εγκατεστημένος σε ένα σπίτι πάνω από την εκκλησία και δίπλα από το σχολείο, κοντά στον νερόμυλο.

Στην Σκόζα βρισκόταν και το σπίτι παιδιού. Ιδρύθηκε από της Βασίλισσα κάπου το 1955. Εκεί υπήρχε μια βάση για τη σημαία που έγραφε τη χρονολογία. Είχε κούνιες, κουνέλια, περιστέρια, φυτώρια, μέχρι και υπόγειο μικρό θερμοκήπιο και μια αρκετά περιποιημένη αυλή με πορτοκαλιές και άλλα δέντρα, αρκετά λουλούδια που ποτιζόταν με αυλάκια. Διέθετε Βιβλιοθήκη, αίθουσα για νήπια και κάθε Σάββατο σεμινάρια για αγροτόπαιδα. Κάθε Πάσχα όταν δεν είχε ποδόσφαιρο με άλλο χωριό (γιατί είχε ματς όλες τις μέρες) κατέβαιναν στο γήπεδο η ομάδα Σπίτι παιδιού με τους πιο μεγάλους του Αγροτικού Συλλόγου ,που είχε τα γραφεία του δίπλα στο κοινοτικό Κατάστημα.

Ο δίδυμος πλάτανος ήταν επιβλητικός, με περίμετρο κορμού πάνω από δώδεκα μέτρα, ο οποίος υπάρχει κατά το ήμισυ μέχρι σήμερα. Στη ρίζα του που έβλεπε προς την εκκλησία υπήρχε μια σειρά καθισμάτων από μεγάλες ορθογώνιες πέτρες, τρεις τον αριθμό, κάτι σαν σημερινά παγκάκια που δυστυχώς εξαφανίστηκαν μετά την διαμόρφωση της πλατείας.

Κανείς δεν μπορεί να ορίσει με ακρίβεια την ηλικία του υπεραιωνόβιου πλάτανου, οι ντόπιοι πάντως λένε ότι φυτεύθηκε τον καιρό που χτίστηκε η εκκλησία. Στην σκιά του πλάτανου γίνεται κάθε χρόνο στις 7 Ιουλίου το πανηγύρι της Αγίας Κυριακής, με παραδοσιακό γλέντι και ζωντανή ορχήστρα στην πλατεία.

Το παραδοσιακό σκηνικό συμπληρώνει η πέτρινη βρύση, με το κρυστάλλινο καθαρό νερό της.

Το όνομα Σκόζα προέρχεται πιθανώς απο το αλβανικό Shkoza που σημαίνει το δέντρο γαύρος ή γράβος.

Πηγή: Βασίλης Νίκου, Έκτορας Πανταζής
skoza
skoza